روانشناسی رنگ و تأثیر آن بر تصمیم‌گیری‌های روزمره

روانشناسی رنگ‌ بر احساس، رفتار و انتخاب‌های ما اثر می‌گذارند. با کاربرد رنگ‌ها در خرید، پوشش و برندها آشنا شوید.

چگونه رنگ‌ها بر انتخاب‌های ما تاثیر می‌گذارند؟

مقدمه: رنگ‌هایی که بی‌صدا با ما صحبت می‌کنند

تا به حال برایتان پیش آمده که وارد یک کافه شوید و قبل اینکه حتی بویی قهوه به مشامتان برسد و یک نگاهی به منو بیندازید، صرفا با دیدن رنگی که در دیزاین آن مکان استفاده شده، احساس آرامش و یا یک هیجان خاصی را داشته باشید؟

یا بدون آنکه قصد خرید قهوه را داشته باشید و صرفا هنگامی که در حال گذر از پیاده رو هستید، یک فنجان زرد رنگ توجه‌تان را جلب کند و باعث شود شما ترغیب به خرید قهوه شوید؟

در این مقاله، به بررسی تاثیر روانشناسی رنگ‌ها بر ذهن، احساس و رفتار انسان می‌پردازیم؛ تأثیری که اغلب نادیده گرفته می‌شود اما در بسیاری از تصمیم‌گیری‌های ما نقش جدی دارد. با خانواده شاد در شناخت رنگ‌ها همراه باشید.

تصمیم‌گیری احساسی تحت تاثیر روانشناسی رنگ

رنگ‌ها به طور مستقیم بر تصمیم‌های احساسی تأثیر می‌گذارند. به عنوان مثال، مطالعات نشان داده‌اند که رنگ لباس افراد در قرار ملاقات‌های اولیه، می‌تواند بر درک طرف مقابل از جذابیت یا اعتماد به نفس آن‌ها تأثیر بگذارد.

دکتر کارن هالر: “رنگ‌ها می‌توانند بدون این‌که متوجه شویم، رفتار ما را تغییر دهند؛ مغز ما به شکل ناخودآگاه به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد.”

شرایط استرس زا و شرایطی که فرد دچار اضطراب می‌شود می‌تواند ادراک ما را از رنگ‌ها تغییر دهد، برای مثال در شرایط استرس‌زا رنگ‌های تیره می‌توانند بیشتر احساس سنگینی و ناراحتی برای ما ایجاد کنند و در شرایط شاد، رنگ‌های گرم مانند نارنجی، زرد و قرمز بیشتر مورد توجه ما هستند.

روانشناسی رنگ چیست و چرا اهمیت دارد؟

روانشناسی رنگ، شاخه‌ای از علم روانشناسی است که تاثیر رنگ‌ها را بر احساسات، ادراک و رفتار ما انسان‌ها بررسی می‌کند. رنگ‌ها صرفا یک ویژگی بصری نیستند بلکه هر رنگی حامل یک سری پیام‌های احساسی و هیجانی‌اند که به صورت ناخودآگاه در ذهن ما ثبت می‌شود.

جدول معنای روانشناختی رنگ‌ها

شناخت این کدهای رنگی می‌تواند به ما کمک کند تا در انتخاب‌های روزمره‌مان آگاهانه‌تر عمل کنیم؛ از خرید یک کالا گرفته تا تصمیم‌های احساسی یا حرفه‌ای.

بیشتر بخوانید: روانشناسی موفقیت 

یافته‌های جدید در حوزه روانشناسی رنگ

مطالعات اخیر نشان داده‌اند که انتخاب رنگ در تصمیم‌گیری‌های فوری حتی می‌تواند بر عملکرد مغز اثر بگذارد. برای مثال، پژوهشی در دانشگاه آمستردام در سال ۲۰۲۲ نشان داد شرکت‌کنندگانی که در اتاق‌های با نور آبی فعالیت می‌کردند، عملکرد بهتری در آزمون‌های حل مسئله و تمرکز نسبت به افرادی که در نور قرمز یا زرد بودند، داشتند.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که تأثیر رنگ‌ها فقط احساسی نیست، بلکه به‌طور مستقیم بر عملکرد شناختی نیز اثر دارد.

مغز ما چگونه رنگ‌ها را پردازش می‌کند؟

هنگامی که رنگی به چشم می‌خورد، سیگنال‌هایی از شبکیه به نواحی مختلف مغز به‌ویژه سیستم لیمبیک (مرکز احساسات) ارسال می‌شود.
این بدان معناست که واکنش ما به رنگ‌ها اغلب احساسی است، نه منطقی.

جدول واکنش‌هایی بیولوژیکی مغز به رنگ‌ها

این واکنش‌های بیولوژیکی به رنگ‌ها باعث می‌شود تصمیم‌های ما تحت تأثیر آن‌ها قرار گیرد، حتی بدون آن‌که متوجه باشیم.

بیشتر بخوانید: هوش هیجانی در زندگی زناشویی

4 تاثیر روانشناسی رنگ بر انتخاب‌های روزمره

در ادامه، چند نمونه از موقعیت‌هایی که رنگ‌ها می‌توانند بر تصمیم‌گیری ما تأثیر بگذارند، بررسی می‌شود:

۱. انتخاب وسایل دیجیتال

بیشتر افراد ترجیح می‌دهند که گوشی یا لپ‌تاپی که می‌خرند، به رنگ سفید، مشکی و یا خاکستری باشد زیرا این رنگ‌ها بیشتر حس امنیت و رسمی بودن ایجاد می‌کنند و در مقابل رنگ‌های خاص تری مثل سبز، قرمز و یا بنفش نشان دهنده جسارت و یا تمایل به متفاوت بودن است.

۲. خرید لباس

رنگ لباس می‌تواند نه‌تنها بازتاب‌دهنده سلیقه ما باشد، بلکه پیامی ناخودآگاه به دیگران منتقل کند.
برای مثال رنگ سرمه‌ای در موقعیت‌های رسمی حس اعتماد و مسئولیت پذیری بیشتری ایجاد می‌کند در حالی که قرمز در جمع‌های اجتماعی نشان‌دهنده اعتماد به نفس، جلب توجه و حس قدرت است. به همین دلیل هم هست که برندهای معتبر و گران قیمت در تبلیغات خود از رنگ‌های خنثی بیشتر استفاده می‌کنند تا حس ارزش بیشتری به برند و محصولات خود بدهند و تا می‌توانند از فضاهای خالی برای بهتر نشان دادن این امر استفاده می‌کنند.

۳. انتخاب غذا و رستوران

برندهای غذایی و فست‌فودها معمولا از رنگ‌هایی مثل قرمز و زرد استفاده می‌کنند زیرا این رنگ‌ها اشتها را تحریک می‌کند و باعث می‌شود مشتری زودتر تصمیم به خرید بگیرد.

۴. خرید اینترنتی

حتما شما هم تا به حال اینترنتی خرید کرده‌اید و مشاهده کردید که پس‌زمینه محصولات را معمولا رنگ خاکستری یا سفید استفاده می‌کنند زیرا این رنگ‌ها بیشتر باعث حس اعتماد بین کاربران می‌شود و همینطور انتخاب رنگ مناسب دکمه‌ها و گرافی صفحه هم می‌تواند باعث شود کاربر بیشتر به سایت، محتوا و محصولات آن توجه کند.

بیشتر بخوانید: تست‌های روانشناسی

استفاده برندها از روانشناسی رنگ برای جلب اعتماد مشتری

بسیاری از برندهای بزرگ جهان، به‌طور آگاهانه از روانشناسی رنگ برای انتقال پیام برند خود استفاده می‌کنند. برای مثال:

همین الگو در طراحی وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها، بسته‌بندی محصولات و حتی تبلیغات به‌کار گرفته می‌شود تا ناخودآگاه احساس خاصی را در مخاطب برانگیزد.

تأثیر فرهنگی رنگ‌ها در تصمیم‌گیری

رنگ‌ها همواره دارای یک معنی نیستند و در فرهنگ‌های متفاوت دارای معانی متفاوتی هستند برای مثال در فرهنگ‌های غربی، رنگ سفید نماد پاکی و جشن است اما در کشورهایی مانند چین و یا هند با سوگواری و مرگ در ارتباط است.

یا برای مثال رنگ قرمز در ایران معمولا دارای بار هیجانی است در حالی که در چین نماد خوش شانسی و ثروت است. با توجه به این موارد برندهای بزرگ که در کشورهای مختلف شناخته شده هستند، باید به نقش فرهنگ و موقعیت جغرافیایی برای فروش و ارتباط بهتر با مردم آن منطقه توجه کنند.

چگونه از روانشناسی رنگ در زندگی شخصی استفاده کنیم؟

می‌توانیم با مطالعه و شناخت اصول روانشناسی رنگ، در طول روز تصمیمات بهتر و آگاهانه تری بگیریم مثلا، می‌توانیم برای افزایش تمرکز و کارایی محیط کارمان، از رنگ‌های آبی در آن محیط استفاده کنیم و یا در خانه از رنگ‌های زرد و نارنجی برای افزایش انرژی در خانه استفاده کنیم.

بیشتر بخوانید: ارتباط با مشاوره خانواده در مشهد

جمع‌بندی

رنگ‌ها نقش بسیار مهمی در زندگی ما ایفا می‌کنند؛ از تأثیر بر تصمیم‌های خرید گرفته تا شکل‌گیری روابط و حتی احساساتی که روزانه تجربه می‌کنیم. شناخت روانشناسی رنگ می‌تواند به ما کمک کند نه‌تنها انتخاب‌های بهتری داشته باشیم، بلکه ارتباط موثرتری با محیط پیرامون خود برقرار کنیم.

منابع

Verywell Mind – Color Psychology: Does It Affect How You Feel?

WebMD – How Colors Affect Your Mood

Psychology Today – How Colors Influence the Mind